Osmanlı`nın Son Savaşları Nedeniyle Açılan Meclis Soruşturmaları

20. Yüzyıl başlarında arka arkaya büyük felaketler yaşayan Osmanlı Devleti, bu felaketler zinciri neticesinde tarih sahnesinden çekilmiştir. Bu felaket zincirinin ilki Trablusgarp Savaşı, ikincisi Balkan Savaşı, üçüncüsü ve sonuncusu ise Birinci Dünya Savaşı’dır.

Belirtilen savaşlardaki yenilgiler nedeniyle dönemin hükümetleri hakkında Osmanlı Parlamentosu’nda meclis soruşturmaları açılmıştır. Ancak açılan soruşturmalardan hiç biri neticelendirilememiştir. Zira her üç meclis soruşturmasında, soruşturma hakkındaki şube raporları meclis gündemine gelip, sorumluların Divan-ı Âli’ye sevki meselesi görüşülemeden meclisler feshedilmiştir.

Soruşturmalar neticelendirilememiş olsa da yapılan sorgulamalar hem siyasi tarih ve hem de Türk demokrasi tarihi açısından tarihe önemli kayıtlar bırakmışlar ve yanlış yapan iktidarların milletin temsilcilerine hesap vermesi gerektiğini anlayışının yerleşmesine de önemli katkılar sağlamışlardır.

Bu eserde, Osmanlı Devleti’nin son üç savaşı nedeniyle dönemin hükümetleri hakkında açılan meclis soruşturmaları ve yapılan sorgulamalar incelenmiştir.